1) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kelime Soruları ve Çözüm Teknikleri
Siz, arkeoloji bilim dalında akademisyensiniz. Veya heykel anasanat dalında eğitim görmüş bir üniversite mezunusunuz. Günlerden bir gün İngilizce bilginizi ölçecek bir sınava giriyorsunuz. Karşınıza ekonomiyle ilgili ağır terimler içeren bir paragraf çıkıyor. Ve sudan çıkmış balığa dönüyorsunuz. Peki, neden böyle oluyor ve neden böyle olsun? Bunu engellemenin bir yolu yok mu? Gelin, bu sorunun cevabını birlikte arayalım.
Aslında YDS/YÖKDİL kelimeleri diye adlandırabileceğimiz, kesin sınırları olan bir kelime grubu yok. Çünkü YDS ve YÖKDİL’i hazırlayan ekip, neredeyse her bilim dalının terminolojisinden yararlanıyor. Ancak burada önemli bir ayrıntı var. Şöyle ki; YDS/YÖKDİL, gerçek anlamda bilim dallarının kendine özgü terimleri ile uğraşmıyor. Onları yem olarak kullanıyor. Ve o terimlerin arasında sizi yavaş yavaş boğuyor. Peki, ne yapalım? Bir sürü işe yaramaz terimin arasından ayırt edip asıl önemli olan kelimeleri nasıl görelim?
Önce YDS’nin kelime bilgisini nasıl yokladığını bilmemiz gerek. Örneğin; YDS, ABD’nin ekonomisiyle ilgili uzun ve anlaşılması zor iktisat terimleri içeren bir paragraf hazırlar. Paragrafın bir yerine savunmasız, kırılgan anlamındaki “vulnerable” sıfatını monte eder. Ve orada olumsuz konuşulduğunu anlayıp cevabı ona göre bulmamızı ister. Aslında “weak” (zayıf) dese, hepimiz anlayacağız. Ancak YDS, elementary düzeydeki weak sıfatının yerine post-intermediate (orta sonrası) düzeydeki vulnerable kelimesini kullanır. Soruyu da o kelime üzerinden sorar. O halde, kelimelerin de bir düzeyi olduğunu kabul etmeliyiz. Ve sorunun bu türden önemli bir kelime üzerinde döndüğünü anlayıp diğer bilimsel terimlerle boğuşmamalıyız. Şimdi 2 maddede YDS’nin kelime bilgisini nasıl sınadığını özetlemeye çalışalım.
Madde 1: YDS, sizin herhangi bir bilim dalıyla ilgili uzmanlık bilginizi sınamaz. O bilim dalına ait özel terimleri bilmenizi talep etmez. Bunun yerine sorunun içine birkaç önemli kelime serpiştirir ve o kelimelerden yararlanarak konu hakkında kabaca fikir yürütüp yürütemediğinize bakar.
Madde 2: Bunu da, bütün bilim dallarının kullanmak zorunda olduğu ortak kelime hazinesini sınayarak yapar.
İşte, YDS bu gruba giren kelimeleri önemser. İlk başta bunları ayırt etmek insana zor gelir ama merak etmeyin, her işin bir kolayı vardır. Haydi, başlayalım.
Psychoanalysis is not only a —- academic pursuit, done for its own sake, but it can be informative and entertaining as well.
A) mutually
B) convincingly
C) drastically
D) purely
E) deniably
Çözüm: Lütfen bu örnek YDS kelime sorusunun tam olarak ne dediğini anlamaya çalışmayın. Sadece cümlenin temel yapısına ve boşluğa odaklanın. Cümleye göre, psikanaliz sadece (not only) akademik bir şey (pursuit?) değilmiş. Aynı zamanda (but also) hem bilgilendirici (informative) hem de başka bir şey (entertaining?) imiş. O halde psikanalizin tamamen akademik pursuit denen şeyden ibaret olmadığını… İçinde informative ve entertaining özelliklerini de barındırdığını anlıyoruz. Cümlenin sonundaki as well (aynı zamanda, ayrıca) zarfını atalım. Cümleyi alıştığımız tarz not only / but also bağlacı ile kuralım. Birbirine eklenen kelimeleri de 1, 2, 3 rakamlarıyla sıralayalım.
Psychoanalysis is not only a —- academic pursuit (1), done for its own sake, but it can also be informative (2) and entertaining (3).
Şimdi de şu soruyu soralım. Cümle, not only / but also bağlacının birbirine eklediği 3 kelimeyi zaten vermemiş mi? Evet, vermiş. Yani bağlaç üzerine düşen görevi yapmış. O halde bizden daha ne istiyorlar? Çok basit. Bizden only’e benzer, bir bakıma onu pekiştirecek bir kelime bulmamızı istiyorlar. O kelime de bir tek D seçeneğinde var: purely. Çünkü purely; tek bir (şeyden oluşan), tamamen, katışıksız bir şekilde demek.
Psikanaliz sadece tek bir akademik ilgi alanından oluşmaz…
Soruya bu gözle bakabilirseniz, sadece only zarfının eşanlamlısını ararsınız. Bakmazsanız, sorunun psikanalizle ilgili –olmayan akademik bilginizi– sınadığını düşünürsünüz. Öyle ya, siz arkeolog ya da heykeltıraşsınız. Psikolog değilsiniz. Soruyu işte bu nedenle cevaplayamadığınızı iddia edersiniz. Sonuçta hem vakit hem moral kaybedersiniz.
Bu açıklamaları okudunuz. YDS ile ilgili önemli bir adım attınız. Lütfen bir adım daha atın. YDS’nin önemsediği kelimeleri önemsemediği kelimeler ve terminolojiden ayırt edebilmeyi de öğrenin: https://bademci.com/yds-yokdil-kelime-ezberleme-teknikleri/#keuyari1 . Bu bölümde Ezberlenmesi Gerekmeyen Kelimeler’den itibaren birkaç paragraf okumanızı öneririz.
Meraklısı için soruda geçen yabancı kelimeler:
mutually ortak bir şekilde, karşılıklı olarak (agree mutually).
convincingly ikna edici bir şekilde (play the role convincingly).
drastically çok aşırı, sert bir biçimde (decrease drastically).
deniably inkâr edilebilir bir biçimde (Daha çok olumsuz kullanılır.) (undeniably true).
pursuit ilgi alanı, arayış, takip (the pursuit of justice [adalet]).
for its own sake öylesine, bir amaç gütmeden (play tennis for its own sake).
entertaining eğlendirici (an entertaining hobby)