YDS / E-YDS / YÖKDİL (İngilizce) Kursları İçin Program Önerisi

YDS (Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı); ÜDS (2000-2012) ve KPDS’nin (1990-2012) birleştirilmesi sonrası ilk kez 7 Nisan 2013 tarihinde gerçekleştirilen sınavın adıdır. Eylül 2014’ten beri yapılmakta olan E-YDS ise, YDS’nin elektronik ortama uyarlanmış halidir. İki sınavın arasında format, düzey vs. açılardan hiçbir fark yoktur. İki sınavda da fen bilimleri, sağlık bilimleri ya da sosyal bilimler ayrımı yapılmamaktadır. Sınanan dil bilgisi orta düzey ve üzeridir. Ancak E-YDS’nin bilgisayar başında uygulanması ve kâğıt, kalem kullanılamaması sebebiyle bazı zorluklar yaşanmakta ve özellikle bu duruma alışkın olmayan adayların başarısı olumsuz anlamda etkilenmektedir.

YÖKDİL, Yüksek Öğretim Kurumu tarafından YDS ve E-YDS’ye alternatif olarak geliştirilmiş ve ilk kez Mart 2017’de uygulanmıştır. YDS ve E-YDS’ye göre nispeten daha kolay bir sınav olan YÖKDİL’de, soru sayısı ve süre aynıdır. Karşılıklı konuşma ve İngilizce cümlenin en yakın İngilizce karşılığının istendiği iki tür hariç, diğer soru türleri de aynıdır. Ancak YÖKDİL’de fen bilimleri, sağlık bilimleri ve sosyal bilimler ayrımı yapılmakta ve adaylar kendi dallarına uygun olan sınava girebilmektedir.

Düzey ve soru türlerinde bazı farklar olsa da, gerek YDS / E-YDS gerekse YÖKDİL birbirine çok benzer sınavlardır. Çoktan seçmeli İngilizce sınavlarının 30 yıllık geçmişini bilen bir ekip olarak, biz, bademci.com çalışanları, YDS / E-YDS ve YÖKDİL’de köklü değişiklikler yaşanacağını düşünmüyor, bilakis zaman içinde mevcut farkların da ortadan kalkacağına inanıyoruz. 3 Kasım 2019 tarihinden itibaren YÖKDİL’in ÖSYM tarafından gerçekleştirilecek olması, bu görüşümüzü teyit eder niteliktedir. Gerçekten de, ülkemizde yapılan İngilizce sınavları geçmişten bugüne belli bir düzeyi ve soru formatını hep koruyagelmiştir. Bu nedenle, bizler, YDS / E-YDS / YÖKDİL için benzer bir çalışma programı uygulanmasını öneriyoruz.

b) YDS / E-YDS / YÖKDİL Eğitmenlerine Önsöz

İngilizcede çok iyi bir altyapıya sahip olmalarına rağmen, YDS / E-YDS / YÖKDİL eğitmenliğine yeni başlayan bazı meslektaşlarımız, yöntem konusunda kimi zorluklarla karşılaşabiliyor. YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavına hazırlanan, farklı düzey ve beklentilere sahip adaylar için uygun bir YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kurs programının tasarlanması, çözümü gereken ciddi bir sorun. YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavının sınadığı temel bilgi alanlarının ve alt başlıkların doğru bir şekilde saptanması ise, emek isteyen bir diğer zahmetli iş. YDS / E-YDS / YÖKDİL İNGİLİZCE KURSLARI İÇİN PROGRAM ÖNERİSİ’ni, bu ve benzeri sorulara cevap bulabilmek ve bir YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursunda ilk kez eğitim verecek değerli meslektaşlarımıza faydalı olabilmek amacıyla hazırladık. Adı üzerinde, dosyamız bir program önerisidir. Bu nedenle dosyamızdan yararlanacak eğitmen arkadaşlarımız; öğrencilerinin düzeylerini, çalışma koşullarını ve beklentilerini dikkate alarak programda bazı değişiklikler yapabilirler.

c) YDS / E-YDS / YÖKDİL Adaylarına Önsöz

YDS / E-YDS / YÖKDİL İNGİLİZCE KURSLARI İÇİN PROGRAM ÖNERİSİ’nin birincil hedefinden yukarıda b) bendinde bahsetmiştik. Program Önerisi’nin ikincil hedefi, herhangi bir YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursuna katılmadan, sınava kendi çabalarıyla hazırlanmak isteyen adaylardır. Bu durumdaki bir aday üç temel soruya cevap arayarak işe başlamalıdır: Neyi, ne kadar süreyle ve nasıl bir yöntem izleyerek çalışmam gerek? Sınava bireysel olarak hazırlanan birçok aday, bu soruların cevaplarını deneme-yanılma yoluyla bulmaya çalışır. Ancak bu şekilde zaman kayıpları yaşanabilir ve başarı gecikebilir. Dahası aday aldığı bireysel kararlarda, sonradan telafisi mümkün olmayan yanlışlar yapabilir, ama bunu fark edemeyebilir. Ve böyle bir durumda tekrar eden başarısız YDS / E-YDS / YÖKDİL sonuçlarıyla karşılaşabilir. Oysaki yılların deneyimi ve bilgi birikimi ile oluşturulmuş bir norma bağlı kalmak, yöntem kargaşasını önemli ölçüde sona erdirir ve hataları en aza indirir.
Eğer siz de sınava bireysel olarak hazırlanmak isteyen bir adaysanız, YDS / E-YDS / YÖKDİL İNGİLİZCE KURSLARI İÇİN PROGRAM ÖNERİSİ’nden yararlanabilirsiniz. Çünkü bu çalışma dosyasının ikincil amacı, yukarıda açıklanan sorunların çözümünde YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavına hazırlanan adaylara yardımcı olabilmektir. Önerilerimizin sizlere rehberlik etmesini ve başarınızı hızlandırmasını dileriz.

Sorularınız, görüşleriniz ve önerileriniz için sitemizdeki İletişim Kutusunu kullanabilir ya da info@bademci.com adresine mail gönderebilirsiniz.

YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Kelime Eğitimi

a) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Kelime Eğitiminin Amacı

Herhangi bir YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursuna devam eden ya da YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavına bireysel olarak hazırlanan bir adayın, kelime çalışmalarından ilk ya da tek beklentisi, sınavda çıkacak kelime sorularını cevaplamak olmamalıdır. Bu durumu biraz açıklayalım: YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavında ortalama 7-9 adet kelime sorusu çıkar. Kelime sorularının hepsi doğru cevaplansa dahi (ki bu da çok uzak bir ihtimaldir), gramer ve paragraf (metin inceleme) bilgisi olmadan YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavına hazırlanan bir adayın belli barajları aşması mümkün değildir. Ancak kelime sorularının çok iyi bir yüzdeyle cevaplanmasını sağlamasa dahi, iyi bir kelime hazinesi, adayın sınavı kolaylıkla sevk ve idare (manage) edebilmesine yardımcı olur. Aday, iyi bir kelime hazinesi sayesinde, özellikle okuma-anlama sorularında rahat ilerler. Bağlaç bilgisi sınayan bazı gramer sorularında ise, kelimeler arasındaki, örneğin basit zıtlıkları veya benzerlikleri fark ederek hem hızını arttırır, hem de gereksiz puan kayıplarının önüne geçebilir. YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kurslarında kelime eğitiminin esas amacı da bu olmalıdır. Çünkü geçmişten bugüne İngilizce sınavlarında sıkça sınanan ve işe yarar kelimelerden oluşan ortalama bir hazine, büyük zahmetlerle ezberlenmiş, gereksiz binlerce kelime içeren bir hazineye üstün gelebilir, adaya daha fazla puan getirebilir.

b) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Kelime Eğitimi İçin Asgari Düzey

Pre-intermediate: Bir adayın devam ettiği YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunda ya da evde kendi başına yürüttüğü çalışmalarda, kelime eğitimine başlayabilmesi için pre-intermediate (orta öncesi) düzeye sahip olması yeterlidir. Bu durumda, üzerinde çalışılacak alıştırmaların örnek cümleleri daha kolay anlaşılır olmalı, çetrefil cümle yapıları içeren kaynaklar tercih edilmemelidir. Bu tür kaynaklar adayları korkutabilir ve çalışmadan soğutabilir.
Intermediate: Ancak, YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursuna katılan adayların ya da bireysel çalışan bir adayın genel İngilizce bilgisi intermediate düzeyinde ise, örnekler doğrudan YDS ve YÖKDİL sınavlarından alınabilir ve bu kelimeler kullanılarak hazırlanmış alıştırmalardan yararlanılabilir.

c) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Kelime Seçimi

Kelime hazinesi, YDS ve YÖKDİL’in en sık kullandığı ve sınadığı genel kelimeler arasından seçilir. Çünkü çeşitli bilim dallarının terminolojisini oluşturan teknik ya da tıbbi terimlerin ezberlenmesi başarıya katkı sağlamaz. Örneğin, genel bir anlam taşıdığı için disease (hastalık) kelimesi ezberlenmeli, ancak özel bir kas hastalığı olan amyotrophic lateral sclerosis (ALS) terimi es geçilmelidir.

d) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Kelime Eğitiminin İçeriği ve Kaynak Seçimi

Kelime çalışmaları çeşitlendirilmeli, tekdüzelikten uzak durulmalıdır. Mümkün olan yerlerde, çalışmalar resimlerle, clipart’larla desteklenmelidir. Öğrenci kelimeyi unutabilir ama görüntüyü unutmaz. Kaynak olarak, bugüne kadar yayınlanmış YDS / E-YDS / YÖKDİL sınavlarındaki kelimelerden yararlanılmalı ancak bu kelimeler tasnif edilerek bilinmesi gerekli olanlar temel alınmalıdır. Bu kelimelerin neler olduğunu anlamak için YDS / E-YDS / YÖKDİL Sözlüğü’müzden yararlanabilirsiniz.

e) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Kelime Eğitiminin Süresi

100 saatlik bir YDS / E-YDS / YÖKDİL kurs programında kelime çalışmaları için 10-15 saat ayrılması gerekir. Ancak ne yazık ki, çeşitli sebeplerden ötürü adaylar, kelimeyi kendi başlarına çalışabileceklerini beyan edip YDS / E-YDS / YÖKDİL kelime çalışması talep etmemekte, kelimeye ayrılacak sürenin, gramer ya da YDS / E-YDS / YÖKDİL paragraf (metin inceleme) çalışmasına ayrılmasını istemektedirler. Eğer eğitmen bu konuda söz sahibi ise, kelime çalışmaları için ısrarcı olmalıdır. Zira YDS / E-YDS / YÖKDİL kurslarına katılan birçok aday, ne yazık ki kelime çalışmalarını hafife almaya eğilimlidir. Bu eğilime sahip bir adayın, bireysel YDS / E-YDS / YÖKDİL kelime çalışması için düzenli olarak vakit ayırması beklenemez.

YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Gramer Eğitimi

a) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Gramer Eğitiminin Amacı

YDS / E-YDS / YÖKDİL’in iki temel direğinden birini gramer, diğerini ise paragraf soruları oluşturur. Bu nedenle, YDS / E-YDS / YÖKDİL kurslarında gramer eğitimi şarttır. Bu eğitimin birincil amacı, gramer sorularında, bütün sınavda hedeflenen puanın oranına yakın bir başarı elde etmektir. Örneğin, adayın hedefi 100 üzerinden 55 puan almak ise, sınavdaki 10 gramer sorusundan 6-7 tanesini doğru cevaplayabilmesi ideal (yeterli) bir başarıdır. Gramer eğitiminin amacı, adaylara baştan sona ve bütün incelikleriyle İngilizce dilbilgisini öğretmek ve sınavdaki her bir gramer sorusunun doğru cevaplanmasını sağlamak olmamalıdır. Adaylara, böyle bir başarının ideal değil, marjinal olduğu vurgulanmalıdır. Gerçekten de, gramerde % 90-100 başarı sağlayabilen bir aday, İngilizcede zaten çok ileri bir düzeydedir ve YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunda alacağı eğitime de ihtiyacı yoktur. Ayağı yere basan bir aday, düzeyini bilir ve kaynaklarını, sınavın her alanına (soru türüne) akılcı bir şekilde dağıtmaya çalışır.

Sonuç olarak, gramer eğitimi önemlidir, ancak mutlaka YDS / E-YDS / YÖKDİL’in sınırları içinde kalmalı ve bir gramer konusu YDS / E-YDS / YÖKDİL’de ne ölçüde ve ne şekilde sınanıyorsa, eğitmen de o konuya aynı ölçüde ve aynı şekilde yer vermelidir.

b) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Gramer Eğitimi İçin Asgari Düzey

Pre-intermediate: Pre-intermediate düzeye sahip bir adayın YDS / E-YDS / YÖKDİL çalışmalarına geçmesi kendisini de, içinde yer aldığı sınıfı da zorlar. Bu düzeydeki bir adayın öncelikle ayrı bir kursta vs. genel İngilizce çalışmalarına bir süre daha devam etmesi ve bilgi birikimini arttırması önerilir. Herhangi bir nedenle bu mümkün olamıyorsa, sınıfın genel düzeyini etkilememek koşuluyla, adayın YDS / E-YDS / YÖKDİL kursuna katılmasına izin verilebilir. Ancak sınavda başarılı olamaması halinde, kursun tekrarının gerekebileceği adaya baştan açıklanmalıdır. Aksi takdirde, pre-intermediate adaylar YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunun genel düzeyini aşağı çeker ve sorunlara neden olurlar.

Eğer eğitime başlayacak herhangi bir YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunun ortalama düzeyi pre-intermediate ise, derslere mutlaka genel gramer tekrarı ile başlanmalı; bu arada çalışmanın iki sınav dönemine yayılması gerekebileceği bütün adaylara önceden açıklanmalıdır. Bu tür bir çalışmada kaynak olarak English Grammar in Use (Raymond Murhpy-Cambridge University Press/CD’li yeni baskı) kullanılabilir. Ayrıca düzey geliştikçe adaylara, Lisans Yerleştirme Sınavı-5 (LYS-5: önceki yıllarda ÖSYM tarafından üniversite girişte yapılan yabancı dil sınavı) örnekleri çözdürülebilir. LYS-5 ve YDS / E-YDS / YÖKDİL sınavlarındaki soru türleri ve formatları birbirine çok benzerdir. Ancak LYS-5’in düzeyi YDS / E-YDS / YÖKDİL’e kıyasla birkaç gömlek aşağıda olduğu için, YDS / E-YDS / YÖKDİL çalışmaları yapan adaylar soru türlerinin mantığını daha kolay kavrayabilirler.

Intermediate: YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunda gramer çalışmalarına katılacak bir adayın ideal bilgi düzeyi intermediate olmalıdır. Bu düzeye sahip adaylardan oluşmuş bir sınıfta, doğrudan YDS / E-YDS / YÖKDİL gramer soruları kullanılarak eğitim verilebilir. Ve adayların eksikleri, yine doğrudan sorular üzerinde ek açıklamalar ve alıştırmalar yapılarak giderilebilir. Böylece, adayların öğrendikleri kuralları, tense vs. korelâsyonlarını ve kimi formülleri test edebilmeleri sağlanır. Derste öğretilen kimi püf noktalarını (hints) akılda tutan ve bunlardan alıştırmalarda yararlanan bir aday, soruları çözebildiğini gördükçe mutlu olur ve uygulanan yönteme olan inancı artar. Bu, önemli bir eşiktir ve aşılması halinde aday ile eğitmen arasında sağlam bir köprü kurulmasına yardımcı olur.

c) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Gramer Konularının Seçimi

YDS / E-YDS / YÖKDİL aşağıdaki dört temel gramer konusunu ayrıntılı olarak sınar: Zamanlar*, Bağlaçlar*, Sıfat Cümleleri ve İsim Cümleleri. Bu nedenle, YDS / E-YDS / YÖKDİL kurslarında bu dört ana arterin dışına çıkılmasının fuzuli vakit kaybı olacağını söyleyebiliriz. Çünkü uluslararası standartlara sahip birçok İngilizce sınavında, gramer sorularının büyük çoğunluğu bu konulardan gelir. YDS / E-YDS / YÖKDİL diğer gramer konularını genellikle doğrudan test etmez; tali (ikincil) olarak temel gramer sorularının içinde sınar. Örneğin, bir soruda hem zaman korelâsyonu, hem aktif-pasif bahsi, hem de modal verbs konuları aynı anda sınanabilir. Ancak, sadece model fiil bahsini test eden yani bütün seçenekleri farklı model fiiller içeren (örneğin can, may, must vs.) bir gramer sorusuna YDS / E-YDS / YÖKDİL sınavlarında bugüne kadar çok az rastlanmıştır.

Özetle, YDS / E-YDS / YÖKDİL’in iç içe geçmiş birden fazla gramer konusunu aynı anda sınamayı amaçladığını, ancak yukarıda belirtilen dört temel konu dışında fazlaca ayrıntıya girmediğini söyleyebiliriz. Ehil bir hocanın elinde bu durum avantaja çevrilebilir ve adayların lehine olarak kullanılabilir. Bu sayede, eğitmen YDS / E-YDS / YÖKDİL gramerindeki tali unsurlara, sorular içinde karşılaştıkça ve kısaca yer verip zamanının çoğunu ana konulara ayırabilir.

Son olarak, dört temel gramer konusu içinde bağlaçların özel bir yeri olduğunu vurgulamalıyız. Bu konuda yeterli donanıma sahip olmayan bir aday, sadece gramer bölümünde değil, okuma-anlama bölümünde de sorun yaşar ve kimi basitçe hazırlanmış tuzaklara kolaylıkla düşebilir. Aday, örneğin iki konuşmacının birbirine zıt görüş beyan ettikleri bir karşılıklı konuşma sorusunda, boşluğu doldurması gereken seçeneğin bir zıtlık bağlacı (regardless of, however, nevertheless vs.) içermesi gerekebileceğini fark edemez ve seçenekler arasında yok yere zaman ve puan yitirebilir.

*Hem zamanlar hem de bağlaçların kapsamına girdiği için if’li cümleler, ayrı bir gramer konusu başlığı altında belirtilmemiştir.

d) YDS / E-YDS / YÖKDİL Gramer Eğitiminin İçeriği ve Kaynak Seçimi

YDS / E-YDS / YÖKDİL kurslarında ya da bireysel çalışmalarda gramer alıştırmaları fazla çeşitlendirilmemeli, pre-intermediate düzeyde LYS-5 ve intermediate düzeyde YDS / E-YDS / YÖKDİL gramer soru bankaları ile yetinilmelidir. Soru bankalarında, ortalama düzeyin üzerindeki adayları sınayan soru örneklerine ve YDS / E-YDS / YÖKDİL’de sıkça sınanmayan alanlardan çıkabilecek (örneğin, a/an/the artikellerinin kullanımı) sorulara karşı adaylar uyarılmalıdır.

TOEFL, IELTS ve benzeri kaynaklardan, adaylara fayda olsun diye toplanan sorular, YDS / E-YDS / YÖKDİL formatına uymayabilir. YDS / E-YDS / YÖKDİL kursu için yapılacak kaynak seçiminde, bu konuya dikkat edilmelidir. Kaynak seçimi ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek bir diğer problem ise şudur: Bazı adaylar soru bankalarında gördükleri, aslında kendi bilgi düzeylerini sınamayan (sınavda 80-100 arası puanlar alabilecek mutlu bir azınlığa sorulmuş) kimi zorlu sorular için eğitmenden çözümleme ister, ancak yapılan çözümlemeyi anlamayabilir. Ve kendilerine ya da verilen eğitime olan inançları sarsılabilir. YDS / E-YDS / YÖKDİL eğitmeni bu tür durumların ortaya çıkmasına müsaade etmemeli; adayları, sınırlarını tanımaya ve bu sınırlar içinde hareket etmeye özendirmelidir. Gerçekten de galibi baştan belli bir güreşe tutuşup nefes tüketmenin ve sonunda mahcup olmanın hiç gereği yoktur.

Sonuç olarak, YDS / E-YDS / YÖKDİL kursu eğitmeni gramer çalışmalarında çok derli-toplu hareket etmeli ve öğrencilerinin, dipsiz gayya kuyusu gramer konularında kaybolmalarını ve dağılmalarını önlemelidir. Ancak bazı temel konularda yetersiz bilgiye sahip olduğunu düşündüğü adaylar varsa, onlara belli bir kaynaktan sadece eksik oldukları konuyu/konuları çalışmalarını önermelidir.

e) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Gramer Eğitiminin Süresi

100 saatlik bir YDS / E-YDS / YÖKDİL kurs programında, gramer çalışmaları için 40-45 saat ayrılması yeterlidir. Ancak 45 saatin üzerine çıkılmamalıdır. Aksi takdirde, YDS / E-YDS / YÖKDİL paragraf ve okuma-anlama sorularına ayrılması gereken çok kıymetli bir süre; içinden çıkılamayacak, ne kadar açıklansa anlaşılamayacak gramer sorularıyla harcanır ve geriye neredeyse hiçbir şey kalmaz. Bir önceki bentte belirtildiği gibi, bazı gramer soruları adayların ortalama düzeyinin üzerindedir ve yapılan onca açıklamaya rağmen, aday ileride benzer bir soruyla karşılaştığında yine yanlış seçeneği işaretleyebilir. Emeklerin boşa gitmemesi için, bu bölümün a) bendine uygun olarak, gramer müfredatı sınırlı tutulmalı, YDS / E-YDS / YÖKDİL’in sınayacağı alanların dışına çıkılmamalıdır. Örneğin, model fiil bahsi gramer için ayrılacak bütün süreyi kapsayabilir; hatta 45 saatlik azami süre bu zorlu konu için az bile gelebilir. Ancak sınavda model fiil konusunu doğrudan sınayan bir tek soru dahi sorulmazsa, bunun hesabını hangi eğitmen verebilir?

Sonuç olarak, gramer konularına ayrılacak süreler üzerinde eğitmen tek belirleyici olmalı ve bu noktada adayların bireysel isteklerine ya da kaprislerine boyun eğmemelidir.

YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Çeviri Eğitimi

a) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Çeviri Eğitiminin Amacı

YDS / E-YDS’de çeviri sorularının sayısı 6, yüzdesi ise 7.5’tir. YÖKDİL’de ise çeviri sorularının sayısı 12, yüzdesi ise 15’tir. Bu nedenle, YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunda çeviri soruları ile ilgili mutlaka belli bir eğitim verilmesi gerekir. Bu soru türünde % 75-80’lik bir başarı idealdir. O halde bir YDS / E-YDS adayının 6 çeviri sorusundan 4-5 adedini, bir YÖKDİL adayının ise 12 çeviri sorusundan 8-10 adedini doğru cevaplaması yeterli görülmelidir.

Çeviri soruları gerçek anlamda adayın çeviri becerisini sınamaz. Çevrilmesi istenen cümle içinde bazı önemli yapılara ve karşılığı sabit olan bağlaçlara vs. dikkat edilerek, çeviri sorularının birçoğunda doğru cevap kolaylıkla bulunabilir. Örneğin, soruda verilen cümlenin ana fiili (yüklemi) ve bağlacı seçenekler arasında taranarak, birçok seçenek öncelikle ve hızla elenebilir. Böyle bir durumda, örneğin iki seçeneğe kadar eleme yapılabilmişse; değiştirilmesi, yorumlanması mümkün olmayan son bir unsurun (örneğin, still = hâlâ) test edilmesiyle, doğru cevaba ulaşılır. Bu nedenle, YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kurslarında adaylara pratik bir çeviri eğitimi vermek yeterli olur.

Çeviri sorularında karşılaşılan en büyük zorluk, adayların bu bölümde soru kaçırmak istememeleri ve bu nedenle vakit kaybetmeleridir. Gerek geçmişte uygulanan ÜDS ve KPDS, gerekse günümüzün YDS / E-YDS / YÖKDİL sınavlarında, araya her zaman belli sayıda zor soru serpiştirilmiştir. Buna göre, her YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavında ortalama düzeyin üzerinde en az iki-üç çeviri sorusu beklenmelidir. Ne var ki, sınava giren adaylar akademisyenlikten geldikleri ve çeviri konusunda deneyim sahibi oldukları için, çeviri sorularını kaçırmaya tahammül edememekte; hatta bazen bunu bir onur meselesi haline getirebilmektedir. Tahmin edileceği gibi, bu durum gereksiz vakit kayıplarının yaşanmasına neden olmaktadır. Bu problemin önüne geçebilmek için, YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursu eğitmeni gerekli uyarılarda bulunmalı ve YDS / E-YDS / YÖKDİL’in bir çeviri sınavı olmadığını, hatta çeviriyi pek de fazla önemsemediğini öğrencilerine sıkça vurgulamalıdır.

Sonuç olarak, çeviri bölümünde kaçan bir-iki soru için ah-vah etmeye gerçekten gerek yoktur. Önemli olan, her bölümde ideal ortalama başarıyı yakalamak ve bir sonraki bölüme hasar görmeden ya da en az hasarla geçebilmektir.

b) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Çeviri Eğitimi İçin Asgari Düzey

Çeviri sorularının çözümünde bir adayın pre-intermediate ya da intermediate düzeyde bulunması önem arz etmez. Soru cümlesi (çevrilmesi istenen cümle) ne kadar karmaşık olsa da, bu bölümün a) bendinde yapılan açıklamalar ışığında, doğru cevap advanced, intermediate ve hatta pre-intermediate düzeydeki adaylar tarafından aynı hız ve kolaylıkla bulunabilir. Dolayısıyla çeviri eğitimi verilecek adayların düzey farklılıkları, YDS / E-YDS / YÖKDİL kursu programında dikkate alınmayabilir.

c) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Çeviri Alıştırmaları İçin Kaynak Seçimi

YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunda yapılacak çeviri çalışmaları için eski ÜDS, KPDS, LYS-5 ve YDS / E-YDS / YÖKDİL çeviri soru bankalarından yararlanılabilir. Alıştırmaların da yine doğrudan aynı sınavların soru örnekleri üzerinde yapılması önerilir. Çeviri eğitiminde; bir metnin, paragrafın vs. doğrudan kelime kelime çevirisi şeklinde bir çalışma tercih edilmemelidir. YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunda bu tür bir çalışmayı talep eden adaylara, yapılan hazırlık eğitiminin çeviri/tercüme becerisini geliştirmeyi amaçlamadığı, YDS / E-YDS / YÖKDİL’in de bu beceriyi sınamadığı açıkça ve tekrar tekrar vurgulanmalıdır.

d) YDS / E-YDS / YÖKDİL Çeviri Eğitiminin Süresi

100 saatlik bir YDS / E-YDS / YÖKDİL kurs programında, çeviri eğitimi için 5-7 saat ayrılması yeterlidir. Ancak süre 7 saatin üzerine çıkartılmamalıdır. Aksi takdirde, bu bölümün a) bendinde sözü edilen sorunla karşılaşılır ve aday vakit, eğitmen ise itibar kaybedebilir.

YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Paragraf (Reading Comprehension) ve Okuma-Anlama Eğitimi

a) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Paragraf ve Okuma-Anlama Eğitiminin Amacı

YDS / E-YDS / YÖKDİL’de sınanan paragraf ve okuma-anlama alanlarını iki ana başlık altında toplamak mümkündür:

1– Paragraf (metin inceleme) soruları (YDS / E-YDS’de 20 adet, YÖKDİL’de 15 adet)
2– Okuma-anlama bilgisini sınayan diğer soru türleri (YDS / E-YDS’de 18 adet, YÖKDİL’de 12 adet)

İkinci bölümdeki sorular ise 4 alt başlıkta gruplandırılabilir:

a– Paragraf tamamlama soruları (YDS / E-YDS’de 4 adet, YÖKDİL’de 6 adet)
b– Uymayanı At (paragraf bütünlüğünü bozan cümlenin bulunmasının istendiği) sorular (YDS / E-YDS’de 5 adet, YÖKDİL’de 6 adet)
c– Karşılıklı konuşma soruları (YDS / E-YDS’de 5 adet, YÖKDİL’de 0 adet)
d– İngilizce cümlenin en yakın İngilizce karşılığının istendiği restatement soruları (YDS / E-YDS’de 4 adet, YÖKDİL’de 0 adet)

Yukarıda adı geçen bütün soru türlerinin öncelikli ve ortak amacı adayın okuma-anlama (reading comprehension) becerisini sınamak olsa da, bu durum, herhangi bir okuma-anlama sorusunda her şeyi okumayı ve her şeyi anlamayı gerektirmez. İngilizcenin kendine has bir işleyiş mekanizması vardır ve bu mekanizmayı oluşturan unsurların yerli yerinde kullanılması, soruların cevaplanmasını hem hızlandırır, hem kolaylaştırır. Örneğin, bir karşılıklı konuşma sorusunda boşluktan sonra “So do I.” ifadesinin verildiğini varsayalım. Bu ifade bir olumlu eklemenin (addition to a remark) varlığına işaret ettiğine göre, seçenekler arasında not olumsuzluk eki içerenler hemen elenmelidir. İfade geniş zaman do yardımcısı taşıdığına göre, içinde am/is/are yardımcısı ve diğer zamanların (simple past, present perfect vs.) yardımcı ya da ana fiillerine yer veren seçenekler de elenmelidir. Ayrıca, konuşma I (ben) öznesi içerdiğine göre, olumlu ekleme yapısının kuralları gereği, boşlukta you öznesi kullanılmamış olmalıdır (bkz. aşağıdaki örnek konuşma sorusu). Buna göre you öznesi içeren seçenekler de elenmelidir. Tahmin edilebileceği gibi, bu kuralları işleten ve söz konusu elemeleri yapabilen bir aday, ya bir anda doğru cevapla karşı karşıya kalacak ya da en azından kısa zamanda seçenek sayısını ikiye düşürebilecektir.

Örnek karşılıklı konuşma sorusu:

Jane:
– —- .
Meg:
– So do I.

A) You like westerns
B) I like westerns
C) I don’t like westerns
D) I liked that western
(Doğru cevap: B)

A seçeneğinin hatası:

Jane:
– You like westerns. (Western filmleri seviyorsunuz.)
Meg:
– So do I. (Evet, ben de seviyorum.)

O halde, bir YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunda eğitmen, reading comprehension sorularının her bir kelime ve cümlesini okumanın ve anlamanın marifet olmadığını, ayrıca İngilizcedeki kelime hazinesinin zenginliği nedeniyle bunun mümkün de olmadığını adaylara açıklamalıdır. YDS / E-YDS / YÖKDİL kursu eğitmeni, bu yolu izleyerek büyük zaman kayıpları yaşayabileceklerini ve içinde cevabın gizlendiği önemli ayrıntıları gözden kaçırabileceklerini öğrencilerine tekrar tekrar vurgulamalıdır.

Paragraf soruları dışındaki diğer okuma-anlama sorularında karşılaşılan bir problem de, adayların azami doğru cevap çıkarmak hırsıyla bu bölümlerde fazlaca vakit harcamaları ve kalan dar sürede, genellikle bulanık bir zihinle paragraf sorularına geçmeleridir (ya da paragraf sorularında çokça süre harcayarak diğer okuma-anlama sorularının hakkını çalmalarıdır). YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursu eğitmeni, öğrencilerine sınırlarını hatırlatmalı ve örneğin, her karşılıklı konuşma sorusunu cevaplamaya çalışmamaları konusunda onları uyarmalıdır. Sınav, her soru türünde sıralayıcı (eleyici) sorular sorarak, ortalamanın üzerindeki adayları 70-79, 80-89, 90-100 gibi puan dilimlerine ayırmayı amaçlar. Eğer herhangi bir YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursunda bir adayın, deneme sınavlarında alabildiği en yüksek puan, örneğin 55 ise; bu adayın 70-79, 80-89, 90-100 gibi dilimlere girmesi epey zor, hatta imkânsıza yakındır. O halde, bu düzeye sahip bir adayın, YDS / E-YDS / YÖKDİL’de 70-100 arası dilimlerde yer alabilecek adaylar için sorulmuş olan soruların doğru cevaplarını bulması oldukça düşük bir ihtimaldir. Ortalama bilgiye sahip bir adayın bu gerçeği peşinen kabul etmesi, hem kendi işini, hem de başarısı için uğraşan YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursunun işini kolaylaştırır.

Yukarıda açıklanan duruma bir örnek vermek gerekirse, paragraf/metin inceleme dışında kalan okuma-anlama türü 18 soruluk 4 bölümde (bkz. yukarıda a) – d) arası maddeler), 11-12 doğru cevap, ortalama bir YDS / E-YDS adayı için ideal bir başarıdır. Yine paragraf/metin inceleme dışında kalan okuma-anlama türü 12 soruluk 2 bölümde 6-7 doğru cevap, ortalama bir YÖKDİL adayı için ideal bir başarıdır. Bölüme ait bütün soruları inceledikten sonra, bu hedefe ulaştığını düşünen* ortalama bir YDS / E-YDS / YÖKDİL adayının, daha fazla vakit kaybetmeden paragraf sorularına geçmesi esastır.

*Aday bölümde ideal sayıda doğru cevap çıkardığından kesin emin olamayabilir. Ancak bölümle ilgili geçmişteki performansı, adaya bu konuda önemli bir fikir verecektir. Örneğin, geçmişte söz konusu bölümlerden % 50-60 arası doğru cevap çıkarabilmiş bir adayın, esas sınavda bu başarısını tekrar etmesi ya da en azından bu başarıya yaklaşması beklenir. Başarısını bir anda ikiye katlaması ise beklenemez.

YDS / E-YDS / YÖKDİL paragraf soruları sınavın olmazsa olmazıdır. Aday bu bölüme sakin ve zinde bir şekilde ulaşmalı, daha önceki bölümlerde karşısına çıkan, gücünün üzerindeki sorularla kendisini yıpratmamış olmalıdır. Bu önemli noktalarda öğrencilerini uyardıktan sonra, bölümle ilgili vereceği eğitimde, bir YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursu eğitmenini bekleyen en büyük sorun, sınavda farklı bilim dallarından (fen, sağlık, sosyal) her tür paragrafla karşılaşma olasılığıdır. Her bilim dalının mensubu, kendi alanından terimler içeren sorular üzerinde çalışmak ve sınavda bu tür sorularla karşılaşmak ister. İngilizcede fen, sağlık ya da sosyal ayrımı olmadığı/olamayacağı gerçeğini kabul etmek istemez. Kendi ana bilim dalına yakın gördüğü bir konuda daha başarılı olacağı kanısını güçlü bir şekilde içinde taşır. Lisans ya da lisansüstü eğitim aldığı bir bilim dalından, YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavında çıkan bazı paragraf sorularını çözebildiğinde, adayın bu kanaati daha da güçlenir. Ancak bu yanıltıcı/geçici bir durumdur ve ortalama düzeye sahip bir adayın sınavdaki süresi (180 dakika) ve kelime hazinesi (1500-3000 adet), soruların bir bütün olarak çevrilmesi ve cevapların bu yolla bulunması için asla yeterli değildir.

Bu noktada, eğitmenin ilk vurgulaması gereken gerçek, YDS / E-YDS / YÖKDİL’in bir bilim dalı sınavı olmadığıdır. YDS / E-YDS / YÖKDİL, örneğin adayların tıpta uzmanlık bilgilerini sınamaz. YDS / E-YDS / YÖKDİL’in amacı, adayların resim sanatı konusundaki kültürel birikimini test etmek de değildir. YDS / E-YDS / YÖKDİL, çeşitli bilim dallarındaki terminolojiyi dekorasyon malzemesi olarak kullanır ve temelde İngiliz dilinin işleyiş mekanizmasını sınar. Cümlelerin iskelet yapısını göremeyen, mekanizmanın nasıl çalıştığını anlamayan bir aday, herhangi bir bilim dalına ait gereksiz bir sürü terminoloji arasında boğulur, kalır. Marifet, paragrafı bir bütün olarak anlamak değil, ustaca gizlenmiş ayrıntıları yakalayabilmektir. Bunun başarılabilmesi için de bir strateji izlemek gerekir.

O halde, YDS / E-YDS / YÖKDİL kursu eğitmeni, öğrencilerine YDS / E-YDS / YÖKDİL’in bir terminoloji (bilim dalı) sınavı olmadığını vurgulamalıdır. Bazı adayların kendi bilim dallarıyla ilgili paragraflarda dahi başarılı olamamaları, bunun en güçlü kanıtıdır ve cevabın başka yerde aranması gerektiğine dair ciddi bir uyarıdır. Bu sorunu çözebilmek için paragraf, bir bütün olarak anlaşılsın diye okunmamalı; tam tersine, sadece dikkat çekici ayrıntılar açısından satır satır taranmalı ve sorulara geçmeden önce gerekli bütün tespitler yapılmalıdır. İşte biz bu beceriyi, paragraf çözüm stratejisi olarak tanımlıyoruz. Ve bu beceriyi, paragraf sorularının hepsini doğru cevaplayabilmek olarak algılamıyoruz. Marifet, azami doğru cevap sayısına asgari sürede ulaşabilmek ve yapılamayacak sorulardan hızla uzaklaşmayı başarabilmektir. Buna göre, sınavın genelinde 55 puanı hedeflemiş olan bir aday için, paragraf sorularındaki ideal başarı oranı % 55 olmalıdır (YDS / E-YDS’de 20 paragraf sorusunda 11 doğru cevap, YÖKDİL’de 15 paragraf sorusunda 8-9 doğru cevap). Çünkü ortalama bir gramer ve kelime bilgisiyle, yaklaşık 60 dakikalık süre içinde ulaşılabilecek ortalama bir başarı oranı vardır. Bunu zorlamak adayı hırslandırır ve iş, “Kim daha fazla paragraf sorusu çözecek?” iddiasına dönüşür. Bu iddiayı ise genellikle ÖSYM ve YÖK kazanır, aday kaybeder.

b) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Paragraf ve Okuma-Anlama İçin Asgari Düzey

Paragraf ve diğer okuma-anlama sorularının çözümünde, bir adayın intermediate düzeyde bulunması önem arz eder. Çünkü aday structure’ını (yapısını) anlamadığı bir cümleyi Türkçeye çevirmek ve onu bütünüyle önünde görmek ister. Bu olmazsa kendisini kötü hisseder. İsteğine boyun eğildiği zaman, bu defa da YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunun genel düzeyi düşebilir ve izlenmeye çalışılan strateji yara alabilir. YDS / E-YDS / YÖKDİL kurslarında bu soruna karşı çok dikkatli olunması gerekir.

c) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Paragraf ve Okuma-Anlama Alıştırmaları İçin Kaynak Seçimi

YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursları, paragraf ve okuma-anlama çalışmalarında kaynak olarak, pre-intermediate düzeydeki adaylar için LYS-5 sınavlarını ve intermediate düzeydeki adaylar için ise YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavlarını tercih edebilir. Ancak bu tür çalışmalarda, kelime kelime çeviri yaparak doğru cevaplara ulaşmak isteyen adaylar uyarılmalıdır. Grubu oluşturan bütün adaylara, YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kursunun çeviri/tercüme becerisini geliştirmeyi amaçlamadığı, YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce sınavının da herhangi bir bilim dalına ait bilimsel birikimi ve çeviri becerisini kesinlikle sınamayacağı açıkça ve tekrar tekrar vurgulanmalıdır.

Bazı sorularda (özellikle sıralayıcı olanlarda (bkz. bu bölümün a) maddesi) kısmen ya da tamamen çeviriye başvurulması gerekebilir. Çünkü adaylar farklı kelimeler kullanılarak incelikle hazırlanmış kimi seçeneklerin, neden doğru ya da neden yanlış olduğunu anlamayabilir. Bu durumda ispat zorunluluğu doğar ve YDS / E-YDS / YÖKDİL İngilizce kurs eğitmeni, paragrafın belli bir kısmını ya da bazen tamamını Türkçeye çevirme ihtiyacı duyabilir. Ancak bu istisnai bir durumdur ve eğitmen, istisnaların kaideyi bozmasına izin vermemelidir. Çünkü geçmişten bugüne, bu çok zahmetli yöntem, yüz binlerce adayın başarısını geciktirmiş ve sınavı hatalı algılamasına neden olmuştur.

Gerçekten de bir metni kelimesi kelimesine anlamaya çalışmak, iğneyle kuyu kazmaya benzer. Üstelik cevabın bulunmasını garanti etmeyebilir. Bu nedenle, YDS / E-YDS / YÖKDİL kurs eğitmeni paragraf çözümünün öncelikle bir strateji işi olduğunu ve çeviri yöntemiyle kazanılabilecek az sayıda doğru cevaba karşılık, çok zaman kaybedilebileceğini öğrencilerine vurgulamalıdır. Esas olan okuma-anlama sorularının içine hangi çeldiricilerin, ne şekilde yerleştirildiğini kavrayabilmektir. Bütünüyle anlaşılmamış olsa bile, bir metinden doğru cevap çıkartabilmenin sırrı burada yatar.

d) YDS / E-YDS / YÖKDİL Kurslarında Paragraf ve Okuma-Anlama Eğitiminin Süresi

100 saatlik bir YDS / E-YDS / YÖKDİL kurs programında, paragraf soruları için 20-25, diğer okuma-anlama soruları için 10-13 saat ayrılması yeterlidir.

Sonsöz

İşe ne kadar iyi niyetle başlamış olsa da, YDS / E-YDS / YÖKDİL alanında ilk kez eğitim verecek bir İngilizce öğretmeni, beklenmedik kimi zorluklarla karşılaşabilir. Zorlukları aşmak için ürettiği geçici çözümler ise, daha sonra yeni sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. YDS / E-YDS / YÖKDİL’in adaylardan ne beklediğini tam olarak bilmeyen bir eğitmen, adayların, YDS / E-YDS / YÖKDİL kursundan bireysel beklentilerini karşılamaya öncelik verebilir. Düşünmesi bile kötü bütün bu ihtimaller, YDS / E-YDS / YÖKDİL kursunu hedefinden saptırabilir. Çözüm için ilk adım; YDS / E-YDS / YÖKDİL’i iyi tanımak ve tanıtabilmektir. İkinci adım ise, ders programını genel kabul görmüş, bilimsel esaslara bağlı kalarak hazırlamaktır. Bu dosyada ilk kez YDS / E-YDS / YÖKDİL kursu eğitimi verecek değerli meslektaşlarımıza, sınıflarında yararlanabilecekleri bir program önerisi sunmaya çalıştık.

Sonsöz’ün ikinci ve son bölümü YDS / E-YDS / YÖKDİL’e bireysel olarak hazırlanan adayları uyarmak içindir: YDS / E-YDS / YÖKDİL bir genel İngilizce sınavı değildir. YDS / E-YDS / YÖKDİL’e, genel İngilizce çalışmaları yaparak hazırlanan adayların en büyük açmazı burada başlar. İngilizce öğrenmek isteyen bir aday çok farklı kaynak ve yöntemlerden yararlanabilir ve başarılı da olabilir. Ancak aynı yolu izleyerek YDS / E-YDS / YÖKDİL barajını aşmak isterse, önüne çeşitli engeller çıkabilir ve aday planlarını ertelemek zorunda kalabilir. Çünkü YDS / E-YDS / YÖKDİL; formatı, düzeyi, test alanları ve sınama yöntemi belli olan ve ciddiyetle ele alınması gereken, zorlu sınavlardır. İşte bu nedenledir ki, geçerliliği kanıtlanmış belli bir yöntemin benimsendiği ve sabırla uygulandığı YDS / E-YDS / YÖKDİL çalışmalarında, başarı oranı genellikle daha yüksek olmaktadır. YDS / E-YDS / YÖKDİL KURSLARI İÇİN PROGRAM ÖNERİSİ dosyasında işte bu gerçekleri vurgulamaya çalıştık. Bireysel ders programı hazırlarken düşebilecekleri hatalar konusunda YDS / E-YDS / YÖKDİL adaylarını uyardık ve onlara kapsamlı önerilerde bulunduk.

Dosyada belirttiğimiz görüş ve düşünceler, ancak YDS / E-YDS / YÖKDİL eğitmenleri ve adaylarının katkılarıyla sınanabilir; eksikler ancak bu şekilde giderilebilir. Bu nedenle dosyamıza katkıda bulunulması ve konuyla ilgili başka çalışmalar yapılması en büyük dileğimizdir.